Bijlage bij artikel “De gemiddelde leerling voorbij”
Voorbeelden van vernieuwing in het onderwijs:
Op de laatste SLO conferentie begin maart 2020, lijkt een eeuw geleden door de gevolgen van COVID-19, sprak Luc Greven over de mogelijke oplossing voor het onderwijs van de toekomst door het kantelen van het onderwijs op drie punten. Hij had het over de educatieve basisdriehoek, leraar, leerling en lesstof, die gekanteld zou moeten worden. Kantelen klinkt enigszins als omdenken, een omslag maken van klassieke leerkracht naar persoonlijke coach, van informatie ontvangende leerling naar informatie vragende leerling die les krijgt gebaseerd op een individueel ontwikkelingsproces waarbij de lesstof wordt aangepast aan zijn behoefte. Veel scholen zijn al onderweg op dit pad van individueler onderwijs en coaching door de leerkracht.
Een andere nieuwe ontwikkeling is het Agora onderwijs in Roermond (https://www.verenigingagoraonderwijs.nl/). De onderwijskunstenaar Sjef Drummen is co-founder van Niekée Roermond en Agora Roermond. Een creatieve ‘out of the box’-denker met radicale ideeën. Samen met drie anderen hebben ze een geheel ander onderwijs opgezet. Ze hebben van het schoolgebouw een ruimtelijke uitdaging gemaakt …
“… die kinderen motiveert en recht doet aan de verschillen tussen kinderen. Ieder kind leert op
zijn of haar manier”
(https://www.verenigingagoraonderwijs.nl/)
In oktober 2019 verscheen zijn boek Catharsia. Daarin neemt hij afstand van de gedachte dat onderwijs over kennisoverdracht gaat en strijdt hij voor volledig autonoom leren van iedere leerling.
Vervolgens is er de oproep van Willem Wind voor vernieuwing van het onderwijs voor hoogbegaafden (https://ikbenhoogbegaafd.nl/nieuwe-website-open-space-onderwijs/). Hij pleit voor Top-down Onderwijs waardoor iedere leerling met een passend diploma de school kan verlaten. Deze onderwijsvorm is ideaal voor hoogbegaafde leerlingen en geschikt voor de meeste andere leerlingen.
(Top-down Onderwijs: https://ikbenhoogbegaafd.nl/top-down-onderwijs/)
Tasforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs is een groep hoogleraren, studenten onderwijswetenschappen, onderwijsdirecteuren en begeleiders in het onderwijs, die eveneens pleiten voor een fundamentele verandering in het onderwijs en willen het jaarklassensysteem vervangen door een ontwikkelingsgericht onderwijssysteem (https://www.taskforceoo.nl).
Tenslotte geeft Juliette Walma van der Molen op heldere wijze handvatten aan de leerkracht met als doel alle talenten (lees: alle leerlingen) in de klas te voeden met de schijf van vijf: kennis & context, vaardigheden, houdingen, zelfbeelden en motivaties. Zij stelt zichzelf de vraag wat de ingrediënten zijn voor toekomstbestendig en dieper leren.
(Walma van der Molen, 2020)
In deze vijf onderwijsvernieuwende ideeën van deze tijd valt op dat ze gaan over de verschillen onder de leerlingen en niet over de overeenkomsten. De enige overeenkomst is wellicht dat elke leerling wil leren en vriendjes wil maken.